Bộ luật dân sự (BLDS) 2015 sắp tới có hiệu lực (01/01/2017), thay thế cho BLDS 2005 đề cập đến nhiều quy định mới, cụ thể, tạo nhiều điều kiện cho quan hệ giao dịch dân sự được diễn ra thuận lợi hơn, trong đó phải kể đến vấn đề lãi suất, một nội dung không thể thiếu trong hợp đồng vay tài sản.

Lãi suất là tỷ lệ mà theo đó tiền lãi được người vay trả cho việc sử dụng tiền mà họ vay từ người cho vay. Lãi suất thể hiện một tỷ lệ phần trăm của tiền gốc trong một khoảng thời gian nhất định (thường được tính theo năm).

Trong quan hệ hợp đồng vay tài sản, BLDS 2005 quy định:

1. Lãi suất vay do các bên thoả thuận nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã có tờ trình chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một s

Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

Theo quy định tại Điều 37 BLLĐ 2012 thì người lao động được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi đảm bảo các điều kiện về lý do nghỉ được BLLĐ quy định và tuân thủ thời hạn báo trước (trừ trường hợp là hợp đồng lao động không xác định thời hạn chỉ cần đảm bảo quy định về thời hạn, không yêu cầu lý do.

Đối với vấn đề này thì có ý kiến vẫn giữ nguyên quy định nêu trên, có ý kiến rằng nên bỏ quy định việc phải có lý do, người lao động có thể nghỉ vì bất cứ lí do gì chỉ cần tuân thủ thời hạn báo trước là được để đảm bảo quyền lựa chọn việc làm tốt hơn cho người lao động và phòng chống cướng bức lao động.

Chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu

BLLĐ 2012 tại khoản 4 Điều 36 về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động khi đảm bảo 02 điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng bảo hiểm. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc bố trí sản xuất cũng như có thề vi phạm pháp luật vì lao động cấm sử dụng lao động trong những ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Do vậy, trong quá trình soạn thảo đã đưa ra hai phương án, một là bỏ quy định trên, hai là giữ quy định này nhưng bổ sung thêm quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người sử dụng lao động nếu người lao động đủ tuổi lao động.

Mức lương tối thiểu

BLLĐ quy định mức lương tối thiểu phải đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình cúa họ. Tuy nhiên, việc xác định nhu cầu sống tối thiểu trên thực tế rất khó định lượng, đồng thời mức lương tối thiểu hiện nay cũng chưa thể đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động cũng như gia đình của họ.
Trong quá trình soạn thảo đã có ý kiến đề xuất sửa đổi quy định mức lương tối thiểu theo hướng đảm bảo mức sống tối thiểu và đề nghị bổ sung thêm các yếu tố xác định mức lương tối thiểu vùng để làm căn cứ cho Hội đồng tiền lương quốc gia nghiên cứu đề xuất.

Tăng thời giờ làm thêm

Thời giờ làm thêm tối đa được quy định tại BLLĐ không quá 30 giờ/tuần và không quá 200 giờ/năm, trường hợp đặc biệt không quá 300 giờ. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật lao động đã đề xuất tăng thời giờ làm thêm bởi một số lý do sau:

· Đáp ứng nhu cầu của đa số doanh nghiệp;

· Đáp ứng nhu cầu của một bộ phận không nhỏ người lao động có nguyện vọng làm thêm để tăng thu nhập;

· Tăng tính cạnh tranh của thị trường lao động Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực.

Dự thảo Luật hiện đang thể hiện 2 phương án tăng tuổi nghỉ hưu như sau:

· Phương án 1: Bảo đảm số giờ làm thêm và số giờ làm việc bình thường của người lao động không quá 12 giờ/ ngày và không quá 05 ngày liên tục cho mỗi đợt làm thêm giờ; tuy nhiên, tổng số giờ làm thêm của người lao động không được vượt quá 600 giờ/năm;

· Phương án 2: Bảo đảm số giờ làm thêm và số giờ làm việc bình thường của người lao động không quá 12 giờ/ ngày và không quá 05 ngày liên tục cho mỗi đợt làm thêm giờ.

Tăng tuổi nghỉ hưu

Hiện nay, độ tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là 60 đối với nam và 55 đối với nữ. Tăng tuổi nghỉ hưu là một nội dung lớn từng được đưa ra nhiều lần trong quá trình soạn thảo luật nhưng chưa được thông qua: Luật Bình đẳng giới 2006, BLLĐ 2012 và Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Hiện rất nhiều ý kiến tranh cãi về việc tăng tuổi nghỉ hưu. Với ý kiến không đồng ý với việc tăng tuổi nghỉ hưu đưa ra lý do rằng hiện nay có một lượng lớn người lao động trẻ (sinh viên mới ra trường) rơi vào cảnh thất nghiệp. Nếu tiếp tục tăng tuổi nghỉ hưu thì khó có cơ hội đối với những lao động trên, việc giải quyết đối với những lao động thất nghiệp như thế nào... Còn đối với những ý kiến đồng ý với việc tăng tuổi nghỉ hưu thì việc tăng tuổi nghỉ hưu dựa trên kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới có nước lên tới 67 tuổi; tuổi thọ trung bình của nước ta đã tăng nhiều so với giai đoạn trước đây; dân số nước ta đang chuyển từ thời ký dân số vàng sang già hóa dân số; trường hợp nếu cứ giữ độ tuổi nghỉ hưu như bây giờ thì quỹ hưu trí và tử tuất không đảm bảo dài hạn...

02 phương án được đề xuất, một là giữ nguyên như hiện hành là nam 60 tuổi và nữ là 55 tuổi; hai là tăng tuổi nghỉ hưu lên 62 đối với nam và 58 đối với nữ, tăng theo lộ trình mỗi năm tăng 03 tháng để đảm bảo tăng tuổi nghỉ hưu không gây xáo trộn mạnh đến việc bố trí và sử dụng lao động.

Theo Thư ký luật

1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác...

Có thể thấy rằng, mức lãi suất này cụ thể hơn, không còn phụ thuộc vào lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước như quy định tại BLDS 2005.

BLDS 2015 nêu rõ: Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực. Như vậy bên vay và bên cho vay cần lưu ý đến giới hạn của lãi suất tối đa không quá 20%/năm (tương đương 1,7%/tháng).

Khi xem xét đến mức lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước công bố tại Quyết định 2868/QĐ-NHNN ngày 29/11/2010, mức lãi suất cơ bản là 9%/năm, tương đương 0,75%/01 tháng. Mức lãi suất theo BLDS 2005 là không quá 150% lãi suất cơ bản của ngân hàng, tức là không quá 13,5%/năm (tương đương là 1,125%/tháng)

So sánh quy định về lãi suất giữa BLDS 2005 và BLDS 2015 ta thấy: Hạn mức lãi suất tối đa theo BLDS 2015 đã được mở rộng hơn. Việc mở rộng về giới hạn mức lãi suất nêu trên mang lại nhiều thuận lợi khi xác lập hợp đồng vay tài sản: Minh bạch, rõ ràng, dễ áp dụng; các bên tham gia giao dịch vay tài sản có thể biết ngay hậu quả pháp lý khi ký xác lập và thực hiện hợp đồng; phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội hiện nay, hạn chế được tình trạng cho vay lãi nặng.

Thêm vào đó, BLDS 2015 chỉ ra khá rõ trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn (20%/năm) tại thời điểm trả nợ; khác với quy định tại BLDS 2005 là áp dụng lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.

Theo Thư viện pháp luật